52. Ogólnopolska Konferencja Historyków Zakonnych - Akcja kryptonim „X-2” (1954-1956)
Zapis cyfrowy konferencji: 52. Ogólnopolska konferencja historyków zakonnych (youtube.com)
W dniach 3-4 października 2024 r. odbyła się kolejna ogólnopolska konferencja historyków zajmujących się dziejami zakonów żeńskich. Tegoroczna sesja zgodnie z założeniami była skoncentrowana wokół 70. rocznicy akcji o kryptonimie „X-2”. Wśród prelegentów znaleźli się znani badacze historii Kościoła XX w., a także Siostry ze zgromadzeń, które w różnorodny sposób były objęte tą operacją aparatu bezpieczeństwa PRL. Zaproszono również badaczy analogicznej tematyki z Czech, którzy przedstawili swoje badania w tym obszarze.
Konferencja rozpoczęła się 3 października 2024 r. o godzinie 8.00 - mszą św. w kościele akademickim KUL. Przewodniczył jej JE abp Józef Kupny – metropolita wrocławski gdyż z terenów obecnej metropolii w 1954 r. wysiedlono i uwięziono około 1500 sióstr. O godz. 9.00 w gmachu KUL przy Al. Racławickich 14 w Centrum Transferu Wiedzy (CTW 114) - część naukową konferencji otworzył Jego Magnificencja Ksiądz Rektor – Ksiądz prof. dr hab. Mirosław Kalinowski – który objął to wydarzenie patronatem honorowym.
Natomiast w dniu 4 października 2024 r. w auli przy nowej siedzibie Ośrodka (przy ul. Konstantynów 1 J) odbyły się warsztaty, podczas których została zaprezentowana wstępna wersja aplikacji, która będzie zwieńczeniem projektu: Atlas klasztorów polskich od X do XXI wieku. Na zakończenie tego dnia siostry i zaproszeni goście zwiedzili Muzeum byłego Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady (1941–1944) na Majdanku.
Organizatorami wydarzenia są: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II - Ośrodek Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce oraz Konferencja Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce i działająca przy niej Komisja Historyczna.
Zapowiedź - 52. Ogólnopolska Konferencja Historyków Zakonnych. Akcja kryptonim „X-2” (1954 – 1956)
PROGRAM KONFERENCJI
3 października 2024 r. (czwartek)
- Kościół Akademicki KUL
8.00 – Eucharystia pod przewodnictwem i z homilią JE abp. Józefa Kupnego – metropolity wrocławskiego
- Gmach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II - aula Centrum Transferu Wiedzy (CTW 114)
9.00 – słowo wstępne Jego Magnificencji Księdza Rektora – ks. prof. dr. hab. Mirosława Kalinowskiego
– słowo wprowadzenia Dyrektora Ośrodka Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce KUL – dr. hab. Bogumiła Szadego, prof. KUL
- I panel - moderator: dr hab. Ewa Rzeczkowska (KUL)
9.30-10.00 – Działania aparatu bezpieczeństwa wobec zakonów. Plany operacyjne i realizacja akcji „X-2” – m. dr Ewa Kaczmarek (KWPŻZZ)
10.00-10.30 – Obozy pracy dla polskich sióstr w latach 1954-1956 - lokalizacja i ich funkcjonowanie – s. dr Monika Kupczewska (KUL)
10.30-11.00 – Prymas Stefan Wyszyński i zakony. Rola kard. S. Wyszyńskiego w zakończeniu akcji „X-2” – dr hab. Rafał Łatka, prof. UKSW (IPN)
11.00-11.30 – Śledztwo prokuratorskie wokół akcji „X-2” – mec. Dariusz Maciejuk
dyskusja
11.30-12.00 – przerwa kawowa (możliwość zapoznania się z okolicznościową wystawą)
- II panel - moderator: s. dr Monika Kupczewska (KUL)
12.00-12.20 – Siostry Służebniczki NMP NP w obozach pracy – m. Dąbrówka Augustyn
12.20-12.40 – Elżbietanki, jako jedno z najliczniejszych zgromadzeń w obozach pracy – s. Miriam Zając CSSE
12.40-13.00 – Wysiedlenie Sióstr Benedyktynek ze Staniątek w świetle dokumentacji archiwalnej – ks. prof. dr hab. Józef Marecki (IPN)
13.00-13.20 – Służebniczki Starowiejskie – losy wspólnoty i domu zakonnego ze Staniątek – s. dr Marta Komborska
13.20-13.40 – Wysiedlenie Sióstr Jadwiżanek Prowincji Katowickiej - okoliczności relokacji i sytuacja w Zgromadzeniu – s. Karina Domagała
dyskusja
14.00-15.30 – przerwa obiadowa (KONFERENCJA PRASOWA)
- III panel - moderator: m. dr Ewa Kaczmarek (KWPŻZZ)
15.30 -15.50 – Akcja R w Czechosłowacji – s. Benedicta Andrea Hübnerová O.P.
15.50 -16.10 – Biała Woda jako symbol centralizacji czechosłowackich sióstr zakonnych i jej dziedzictwo – s. dr Fidelis Dana Jakšičová, Siostry Szkolne de N.D.
16.10-16.30 – dyskusja / podsumowanie
4 października 2024 r. (piątek)
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II - Poczekajka, ul. Konstantynów 1 I - aula B-008 (parter)
9.00-10.45 – prezentacja rezultatów pracy wokół projektu: Atlas klasztorów w Polsce od X do XXI wieku
12.00-14.30 – zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku - byłego Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady (1941–1944)
MEDIA O KONFERENCJI
Zakończyło się 149 Zebranie Plenarne Konferencji Wyższych Przełożonych Zgromadzeń Żeńskich
52. Ogólnopolska Konferencja Historyków Zakonnych
Ogólnopolska konferencja historyków zakonnych
KUL: konferencja na temat bezprecedensowych represji władz komunistycznych wobec sióstr zakonnych
Konferencja o prześladowaniach zakonów żeńskich w PRL
Rektor KUL o represjach wobec zakonnic: biała plama w historii Polski
Historycy zakonni spotkali się na KUL
Akcja „X-2”. Co służby bezpieczeństwa robiły z polskimi zakonnicami?
KUL – konferencja na temat represji władz komunistycznych wobec sióstr zakonnych
W ramach akcji "X-2" władze PRL przesiedliły 1,5 tys. sióstr i zlikwidowały 323 domy zakonne
W ramach akcji "X-2" władze PRL przesiedliły 1,5 tys. sióstr i zlikwidowały 323 domy zakonne
O komunistycznych represjach wobec zakonnic na ogólnopolskiej konferencji
Zlikwidowano 323 domy zakonne, przesiedlono 1,5 tys. sióstr. „X-2” – nieznana akcja bezpieki
Tak “władza ludowa” walczyła z Kościołem. “Do dzisiaj nikt nie przeprosił sióstr”
Lublin: Konferencja o prześladowaniach zakonów żeńskich w PRL
GALERIA
FOTORELACJA KUL - 52. Ogólnopolska Konferencja Historyków Zakonnych. Akcja kryptonim X-2 (1954-1956) (kul.pl)
Foto. Archiwum Komisji Historycznej KWPŻZZ