51. Ogólnopolska Konferencja Historyków Zakonnych
ZAPROSZENIE I PROGRAM
W dniach 8-9 września 2023 r. odbędzie się 51. Ogólnopolska Konferencja Historyków Zakonnych. Tegoroczna sesja będzie skoncentrowana wokół projektu realizowanego w KUL: "Atlas klasztorów X-XXI w." ze szczególnym uwzględnieniem obecności w nim zakonów i zgromadzeń żeńskich. Jako prelegenci w czasie konferencji zostali zaproszeni znawcy tematyki zakonnej, a także osoby zaangażowane na co dzień w realizację tego projektu.
Konferencja rozpocznie się 8 września 2023 r. (piątek) o godzinie 9.00 w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Katowickiej (ul. Wita Stwosza 17/17a, 40-042 Katowice), gdzie w tym roku będą mieć miejsce obrady. Natomiast w dniu 9 września 2023 r. (sobota) planowana jest część plenerowa konferencji. Przewidziane jest zwiedzanie m.in. Muzeum Śląskiego i krypt katedry katowickiej.
Organizatorami wydarzenia są: Ośrodek Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce KUL oraz Komisja Historyczna przy Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce.
Szczegółowy Program Konferencji
Piątek, 8 września 2023 r.
9.00 - Msza św. pod przewodnictwem metropolity katowickiego – JE. abp. Adriana Galbasa SAC
10.00 - Otwarcie konferencji:
- m. dr Ewa Kaczmarek – opiekun Komisji Historycznej przy KWPŻZZ
- dr hab. Bogumił Szady, prof. KUL – Dyrektor OBnGHKwP
Część pierwsza – Idea projektu Atlas klasztorów od X do XXI w.
10.40-11.00 - prof. Henryk Gapski: Założenia projektu Atlas klasztorów X-XXI w.
11.00-11.20 - dr hab. Robert Kozyrski, prof. KUL: Zakony męskie – główne problemy badawcze
11.20.-11.40 - przerwa kawowa
Część druga – Zakony żeńskie w Atlasie klasztorów od X do XXI w.
11.40-12.00 - dr hab. Anna Szylar: Żeńskie zgromadzenia zakonne w Małopolsce a wychowanie dziewcząt (XVII - pocz. XIX w.)
12.00-12.20 - dr hab. Elżbieta Przybył-Sadowska, prof. UJ: Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża – specyfika i rozmieszczenie placówek zakonnych
12.20-12.40 - dr hab. Jolanta Gwioździk, prof. UŚ: Lwowska placówka karmelitanek dawnej obserwancji, materiały do dziejów klasztorów żeńskich w dawnej Rzeczypospolitej.
12.40-13.00 - s. Marta Komborska: Straty wojenne Służebniczek Starowiejskich
13.00-13.20 - dr hab. Kazimiera Jaworska: Organizowanie polskich struktur Kościoła katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1951 obecność i rola zakonów (zanikanie i powstawanie nowych domów zakonnych)
13.30-14.30 - obiad
15.00-15.20 - dr hab. Łucja Marek: Likwidacja placówek zakonnych o charakterze edukacyjnym na terenie województwa katowickiego w okresie „kontrofensywy laicyzacyjnej" władz komunistycznych
15.20-15.40 - s. dr Monika Kupczewska: Zakony i zgromadzenia żeńskie w atlasie klasztorów – stan opracowania
15.40-16.40 - Dyskusja i podsumowanie pierwszego dnia konferencji, spotkania grup seminaryjnych
Sobota, 9 września 2023 r.
10.00-12.30 - Zwiedzanie Muzeum Śląskiego – ekspozycja stała: Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów oraz Galeria śląskiej sztuki sakralnej
Zwiedzanie Krypty grobowej biskupów katowickich oraz panteonu górnośląskiego
13.00-14.00 - obiad
14.00 - Spotkania indywidualne - zakończenie konferencji
KONFERENCJA HISTORYKÓW ZAKONNYCH
Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach od 8 do 9 września br., było miejscem obrad historyków zakonnych przynależących do Komisji Historycznej przy Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce. Tematyka tegorocznych wystąpień oscylowała wokół głównego zagadnienia jakim była obecność zakonów żeńskich w Atlasie klasztorów od X do XXI w. Grono prelegentów tej konferencji stanowili znawcy i badacze tematyki zakonnej z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, Państwowej Uczelni Zawodowej im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu oraz Instytutu Pamięci Narodowej, a także siostry zakonne zajmujące się historią żeńskich wspólnot zakonnych i osoby zaangażowane w projekcie o tym samy tytule reprezentujące Ośrodek Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce.
W konferencji wzięło udział blisko sześćdziesiąt osób. Zdecydowaną większość uczestników tego wydarzenia stanowiły siostry zakonne z 33 zgromadzeń zakonnych – badaczki dziejów własnych rodzin zakonnych współtworzące Komisję Historyczną istniejącą nieprzerwanie i prowadzącą badania nad żeńskim ruchem zakonnym od 1971 r.
Drugi dzień konferencji miał charakter plenerowy. Uczestnicy zapoznali się historią Górnego Śląska od czasów najdawniejszych do przełomu ustrojowego 1989 roku zwiedzając ekspozycją Muzeum Śląskiego pt. „Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów”, a następnie Panteon Górnośląski.
