Podziały terytorialne Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej (X-XXI w.)

Cele

Przedmiotem badań w projekcie jest harmonizacja, a w drugim kroku weryfikacja i uzupełnienie, danych dotyczących podziałów terytorialnych Kościoła łacińskiego na ziemiach związanych z państwem polskim w celu przygotowania syntezy ich rozwoju. W projekcie opracowane zostaną dane dotyczące wszystkich jednostek terytorialnych szczebla wyższego i średniego (od metropolii do poziomu dekanatu) oraz w wybranych przekrojach czasowych lub ograniczonym zasięgu terytorialnym także parafii i okręgów parafialnych. Rekonstrukcja pełnego rozwoju sieci parafialnej wraz z okręgami parafialnymi jest w obecnym stanie wiedzy niemożliwa, jednakże projekt stworzy narzędzia oraz strukturę danych, w tym dziedzinowy słownik kontrolowany, do realizacji takiego celu w następnych latach.

Zostanie przeprowadzona inwentaryzacja oraz częściowa digitalizacja zasobu geograficzno-historycznego Ośrodka Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce KUL niezbędnego dla realizacji głównego celu projektu. Harmonizacja tego zasobu, dzięki stworzeniu unikatowych identyfikatorów dla jednostek terytorialnych, stworzy podstawową strukturę danych i pozwoli określić największe braki. W drugiej fazie projektu zostaną one uzupełnione w oparciu o dodatkowe materiały i kwerendy źródłowe w celu uzyskania syntetycznego obrazu rozwoju struktur terytorialnych.

Zadania badawcze

• Digitalizacja map i materiałów Ośrodka Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce KUL (OBGHKwP) oraz opracowanie i analiza metadanych.
• Przetworzenie materiałów kartograficznych OBGHKwP do postaci wektorowej oraz przeniesienie atrybutów do bazy danych w celu ich krytyki oraz harmonizacji.
• Harmonizacja i porządkowanie danych. Stworzenie systemu unikatowych identyfikatorów.
• Opracowanie modeli danych i struktur bazy danych oraz przygotowanie aplikacji i serwisów internetowych. Przygotowanie dziedzinowego słownika kontrolowanego.
• Kwerenda uzupełniająca w cyfrowych repozytoriach danych, bibliotekach i archiwach.
• Przygotowanie monografii "Podziały terytorialne Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej (X-XXI w.)". Redakcja map oraz katalogu historycznych jednostek administracji terytorialnej.

Metodyka

Przedmiot i cel projektu determinują zasadnicze metody badawcze. Harmonizacja danych i opracowanie systemu stabilnych identyfikatorów (Persistent Identifiers) dla jednostek podziału terytorialnego (np. parafii, dekanatów, diecezji) będą wymagały ich identyfikacji, utożsamienia w czasie oraz rejestracji zmian jakim one podlegały. Stąd kluczową rolę będą odgrywały metody porównawcze: diachroniczna (retrogresywna i progresywna) i synchroniczna (kartograficzna metoda badań).

W procesie harmonizacji danych, w celu utrzymania ich spójności przestrzennej, ważną rolę odegra zastosowanie jednej wspólnej warstwy geometrycznej (Least Common Geometry). Umożliwi to analizę zmian granic jednostek terytorialnych.

Drugą istotną cechą systemu będzie zastosowanie dwóch odrębnych, ale powiązanych ze sobą modeli danych - źródłowego oraz krytycznego (analitycznego). Każdy atrybut opisowy i przestrzenny w modelu krytycznym będzie powiązany ze źródłami, co ułatwi korektę i weryfikację wniosków.

Planowane rezultaty

Zespół